Φίλα Πιερίας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τοποθεσία

Ο Ρωμαίος ιστορικός Τίτος Λίβιος την τοποθετούσε 7 χιλιόμετρα δυτικότερα του Ηρακλείου και ο Δήμιτσας στο έργο του Αρχαία Γεωγραφία της Μακεδονίας λέει ότι ήταν «οχυρά φύσει και θέσει», κλειδί στη δίοδο Μακεδονίας και Θεσσαλίας και ότι απείχε περίπου 1 μίλι από το Ηράκλειο. Ακριβέστερος φαίνεται ο Desdevises στο έργο του «Géographie ancienne de la Macédoine» γράφει: «Περνώντας τον Πηνειό, μπροστά στο Bourouvari πάνω στο δρόμο από το Ομόλιο προς το Δίον συναντούμε πάνω σε λόφο, στο Bourouvari, τα ερείπια της Φίλας κτισμένης από το Δημήτριο Β΄ που της έδωσε το όνομα της μητέρας του. Η πόλη ήταν κτισμένη 5 μίλια μακριά από το Ηράκλειο». Ο ανωτέρω ερευνητής βοηθάει στην τοποθεσία της αρχαίας πόλεως. Ο δρόμος από το Ομόλιο προς το Δίον πρέπει να είναι αυτός που περνούσε από τα χωριά Πετρογέφυρο κι από κει στο Διαβατό – το ύψωμα είναι μετά τα Μπουρουβάρια, θέση «φύσει οχυρά» και ελέγχει τη διάβαση. Πολύ πιθανόν εκεί είχε κτιστεί η Φίλα; Εξάλλου το ότι στο Διαβατό άνθιζε οικισμός μας το επιβεβαιώνει ο ίδιος ο τόπος, αλλά και η παράδοση που λέει ότι «ο Πυργετός κτίστηκε από κατοίκους του Διαβατού που έφυγαν από κει λόγω επιδημικής αρρώστειας». Σχετικά με την ονομασία Bourouvari, εννοούνται τα Μπουλουβάρια του Πυργετού. Υπάρχουν πολλά λείψανα άλλων εποχών. Τα εξωκλήσια που αναφέρονται από περιηγητές των αρχών του 19ου αιώνα σαν ερειπωμένα – πρέπει να ήταν παλιά από τα χρόνια της τουρκοκρατίας – την επιτάφια πλάκα που σήμερα είναι εντοιχισμένη στον ναό του Αγίου Γεωργίου στον Πυργετό, τις επιγραφές – βυζαντινές και ρωμαϊκές – που ο Heurzey υποστηρίζει ότι τις βρήκε έξω από το εξωκλήσι του Πυργετού, τον Άγιο Νικόλαο, το κτίσμα, που μέρος του υπάρχει και σήμερα και που θυμίζει βαπτιστήριο των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Αν συνδυάσουμε μ’ όλα αυτά και την πληροφορία ότι το Βυζαντινό Λυκοστόμιο κτίστηκε κάπου κοντά στην αρχαία Φίλα, ίσως μπορούμε να πούμε ότι στα σημερινά Μπουλουβάρια ήταν το Λυκοστόμιο. Ο τόπος μάλιστα δικαιολογεί θαυμάσια την ονομασία. Στο σημείο εκείνο βρέθηκαν τάφοι και νομίσματα αν και τώρα έχουν χαθεί όλα. Επιπρόσθετα ο Heurzey ερμηνεύει τον τύπο Bourouvari ως «διασκορπισμένοι άνθρωποι».